بررسی تأثیر آموزه ی لیبرال دموکراتیک بر فرآیند نگارش و درون مایه های هشتمین قانون اساسی تاریخ سیاسی افغانستان

از یازده سپتامبر و فراهم شدن زمینه ی تحقّق افکار استراتژیست های نومحافظه کار، دکترین تغییر رژیم برای حذف حکومت های چالش ساز هژمونیِ ایالات متّحده، در کانونِ راهبرد نوین امنیّت ملّی آمریکا قرار گرفت. نومحافظه کاران، با تمرکز بر راهبرد تغییر رژیم های چالش گر (حذف حکومت های ستیزه جو/ ورشکسته و سپس ایجاد دولت جانشین)، وارد عرصه ی عملیّاتی سیاست خارجی شدند. گام نخست را در افغانستان با انجام تهاجم نظامی گسترده پشت سرگذاشتند. امّا، ایجاد دولت جانشین، به عنوان «دولت سرمشق»، چالشی بود که گام بعدی آمریکاییان را در یک ْدست سازی سیاسی در منطقه ی خاورمیانه دچار مشکل نمود. آمریکا پس از حذف طالبان در افغانستان، در چارچوب تدوین قانون اساسی جدید و تلاش برای مهار قدرت، به نفع دولت مرکزی، برای مهندسی ساختار قدرت و حکومت در افغانستان طبق راهبردها و سیاست های منطقه ای آمریکا دست به اقدام زد. ماهیتِ سیاست خارجی آمریکا، گسترش و بازتولید مداومِ دکترینِ لیبرالیسم دموکراتیک است. تنظیم قانون اساسی به منزله ی نفی گذشته و ردّ نظام سیاسی قبلی است. تنظیم قانون اساسی پدیده ای است هم سو با سیر بین المللی یک سنّت سیاسی یا پدیده ای که متعلّق به تکامل و رواج یک فرهنگ سیاسی بین المللی است. در این پروسه، ارزش هایی که از تجربه های تاریخی کشورهای خاصّ سرچشمه و در همان چارچوب تاریخی شکل گرفته اند از کشوری به کشور دیگر سیر می کنند و در این نقل وانتقال تعمیم می یابند؛ یعنی، یک نظام حقوقی از آن ها متبلور می شود که کشورهای بعدی، همان نظام را وارد فرهنگ سیاسی خودشان می کنند و می کوشند نظام سیاسی جدیدی بر اساس آن برقرار سازند و آمیزه¬های لیبرالی دموکراتیک در قانون اساسی افغانستان ازجمله این عوامل می¬باشند. از این رو سوال این پژوهش این بوده است که: سرشتِ آموزه ایِ (لیبرال دموکراسی) سیاست خارجی آمریکا، درفرآیند دولت سازی نوین افغانستان، بر فرآیند و درون مایه ی قانون اساسی نوین افغانستان(1382)، چه کارسازی هایی(تأثیرات) داشته است؟ که ما در ضمن تطبیق قوانین اساسی مختلف افغانستان (از نظر روند تصویب و درون¬مایه) با اتصال سه مبحث ملت-دولت¬سازی، دولت سازی و سیاست¬های آمریکا در افغانستان بعد از 11سپتامبر و نیز قانون اساسی-نویسی نوین در این کشور به سوال این پژوهش پاسخ دهیم.